Hãng đồ da danh tiếng của Ý đã trải qua những thay đổi như thế nào trong quá trình phát triển thành một thương hiệu toàn cầu? Hãy cùng Louis Kimmi Store điểm lại những bước ngoặc lịch sử làm nên cái tên Gucci danh giá này nhé .
Gucci là hãng thời trang và đồ da nổi tiếng của Ý. Theo tạp chí BusinessWeek, hãng thời trang này thu được khoảng 4,2 tỷ euro trên toàn cầu vào năm 2008. Hãng xếp thứ 41 trong danh sách 100 thương hiệu hàng đầu thế giới do tạp chí bình chọn năm 2009. Tính đến năm 2009, Gucci có khoảng 278 cửa hàng trên toàn cầu. Tập đoàn Gucci hiện do Công ty Kering của Pháp sở hữu. Hãy cùng nhìn lại lịch sử Gucci suốt gần một thế kỷ qua.
Từ niềm đam mê đồ da…
Gucci do Guccio Gucci sáng lập tại Florence vào năm 1921. Chàng trai người Ý Guccio Gucci di cư sang Paris rồi đến London. Khi làm việc trong những khách sạn sang trọng, ông bị những chiếc va-li hàng hiệu chốn thành thị cuốn hút. Guccio trở về quê hương Florence. Nơi đó có nguồn vật liệu chất lượng cao và những người thợ thủ công khéo léo. Ông mở một cửa hàng bán đồ da với phong cách cổ điển vào năm 1920. Rồi Gucci ra đời.
Guccio Gucci. Nguồn: eyeinform.wordpress.com
Guccio Gucci có ba cậu con trai: Aldo Gucci, Vasco Gucci và Rodolfo Gucci. Cùng nhau, họ mở rộng kinh doanh. Những cửa hàng mới mọc lên ở Milan, Rome và Florence. Sản phẩm đặc trưng của Gucci là những chiếc túi xách, giày dép bằng da và các mặt hàng cao cấp bằng lụa và len dạ. Sản phẩm đều làm tay tinh xảo.
Trong suốt Thế chiến thứ hai, Gucci thường sản xuất túi xách bằng vải cotton thay vì bằng da. Thời chiến khó khăn, họ thiếu hụt nguyên liệu. Trong cái khó ló cái khôn. Loại túi xách này trở nên nổi bật nhờ dùng logo hai chữ G và những dải vải xanh đỏ. Sau thế chiến, huy hiệu của Gucci có hình cái khiên và hiệp sỹ mặc áo giáp sắt ở giữa một dải ruy-băng khắc tên công ty. Biểu tượng này trông khá giống với huy hiệu của thành phố Florence.
…đến thương hiệu toàn cầu
Aldo Gucci đứng trước cửa hàng Gucci ở Rome Store, 1950’s. Nguồn: Gucci
Năm 1953, Aldo và Rodolfo Gucci khuếch trương công ty mạnh hơn. Họ mở các văn phòng ở New York. Các ngôi sao điện ảnh và hành khách đến Ý trong những năm 1950 và 1960 đã mang hào quang của họ đến Florence. Họ cũng giúp các sản phẩm của Gucci được biết rộng rãi trên thế giới. Các ngôi sao điện ảnh xuất hiện với trang phục, phụ kiện, giày dép của Gucci trên các tạp chí phong cách sống khắp thế giới. Điều này càng giúp cho Gucci phát triển tên tuổi của mình trên toàn cầu.
Gucci nhập khẩu và xử lý da lợn, da dê và da các động vật lạ theo nhiều phương pháp khác nhau. Họ sử dụng chất liệu chống thấm và vải satin cho túi xách buổi tối. Năm 1947, Gucci đã sử dụng tre để làm quai túi xách. Đến năm 1960, những chiếc ví có dây đeo vai và trang trí khóa kim loại được giới thiệu rộng rãi. Giai đoạn 1964, khăn lụa hình bướm, hình hoa của Gucci rất được ưa chuộng. Sau đó, đồng hồ, nữ trang, cà-vạt và mắt kính lần lượt được thêm vào danh mục sản phẩm. Biểu tượng đặc biệt, hai chữ G lồng ngược vào nhau trên khóa thắt lưng và phụ kiệnđược dùng kể từ năm 1964.
Ursula Andress tại cửa hàng Gucci Rome 1960s. Nguồn: Gucci
Những bước ngoặt lớn
Trong suốt những năm 1970, Gucci làm ăn rất phát đạt. Đến thập niên 1980, tranh chấp nội bộ trong gia đình đã đẩy công ty đến bờ vực thảm họa. Maurizio, con trai của Rodolfo Gucci, tiếp quản công ty sau khi cha ông qua đời năm 1983. Ông sa thải người chú Aldo, đang phải ngồi tù vì tội trốn thuế. Tuy nhiên, Maurizio không mấy thành công trong vai trò chủ tịch. Ông buộc phải bán công ty cho Investcorp năm 1988. Tập đoàn đầu tư này có trụ sở tại Bahrain. Đến năm 1993, Maurizio bán luôn phần cổ phiếu còn lại của mình.
Bi kịch chưa dừng lại ở đó, Maurizio bị ám sát ở Milan năm 1995. Vợ ông, Patrizia Reggiani, bị kết tội thuê người ám sát chồng. Nhà đầu tư mới đề bạt Domenico De Sole, luât sư của gia đình Gucci, làm chủ tịch Gucci ở Mỹ năm 1994. Ông trở thành tổng giám đốc điều hành từ năm 1995.
Xây dựng lại thương hiệu
Năm 1989, Gucci mời Dawn Mello làm biên tập và thiết kế dòng quần áo may sẵn. Mục đích việc này nhằm cải tổ và lấy lại danh tiếng cho thương hiệu. Dawn Mello thấy rõ dù thương hiệu xuống cấp, nhưng giá trị của nó vẫn tiềm năng. Bà thuê Tom Ford làm nhà thiết kế cho dòng hàng may sẵn năm 1990. Sau đó, Tom Ford được cất nhắc lên làm giám đốc sáng tạo vào năm 1994.
Trước khi Dawn Mello trở lại vị trí chủ tịch Bergdorf Goodman, tập đoàn bán lẻ của Mỹ, bà dời trụ sở chính của Gucci. Thay vì đứng chân tại trung tâm kinh tế Milan, Gucci quay về Florence, nơi bắt nguồn những truyền thống thủ công. Cùng với Tom Ford, bà cũng cắt giảm các mặt hàng của Gucci từ 20.000 xuống còn 5.000 sản phẩm.
Thiết kế của Tom Ford cho Gucci 1998
Trở lại thời kỳ vàng son
Năm 1997, Gucci có 76 cửa hàng trên toàn thế giới cùng với rất nhiều hợp đồng cấp phép chính thức. Ford cùng với De Sole đưa ra những quyết định tài chính quan trọng. Tập đoàn Gucci mua lại Yves Saint Laurent Rive Gauche, Bottega Veneta, Boucheron, Sergio Rossi và là đồng sở hữu Stella McCartney, Alexander McQueen và Balenciaga.
Tháng 3–2004, Gucci thông báo thay thế Tom Ford bằng một những nhà thiết kế trẻ. Họ là thành viên đội ngũ thiết kế của công ty.
Năm 2005, Frida Giannini được đề bạt làm giám đốc sáng tạo cho dòng sản phẩm thời trang may sẵn của nữ và dòng phụ kiện. Một năm sau, bà nắm luôn dòng thời trang may sẵn cho nam. Và bà trở thành giám đốc sáng tạo của thương hiệu Gucci.
Frida Giannini và nữ diễn viên Trung Quốc Lý Băng Băng
Kỷ lục
Năm 1998, sách Kỷ lục Guinness thế giới đã lưu tên chiếc quần jeans đắt nhất thế giới của Gucci. Quần mang tên Genius Jeans. Nó được cà cho bạc màu và làm rách, đính hạt cườm trang trí của châu Phi. Giá quần là 3.134 đô-la Mỹ, khoảng 74 triệu đồng, tại Milan. Sau đó, kỷ lục này bị Levi Strauss & Co. phá vỡ vào tháng 6–2005. Chiếc quần jeans 501 có tuổi đời 115 năm của hãng được một nhà sưu tập người Nhật mua. Giá 60.000 đô-la Mỹ (khoảng 1,2 tỷ đồng).
Những vụ kiện vi phạm bản quyền
Tháng 6–2012 Gucci thắng trong vụ kiện bản quyền với Guess. Hãng được đền bù thiệt hại là 4,7 triệu đô-la Mỹ, khoảng 110 tỷ đồng.
Ngày 16–10–2013, Gucci lại tiếp tục thắng vụ kiện khác tại tòa án liên bang Mỹ ở Fort Lauderdale, Florida. Đây là vụ kiện giả nhãn hiệu và chiếm dụng tên miền đối với hàng loạt các website kinh doanh trực tuyến. Gucci giành được lệnh cấm vĩnh viễn 155 tên miền sử dụng cho buôn bán hàng giả. Hãng cũng được đền bù 144,2 triệu đô-la Mỹ, khoảng 3.400 tỷ đồng, bao gồm lãi suất.
Ngày 5–11–2013, Cục Sở hữu Trí tuệ của vương quốc Anh đưa ra một quyết định bất lợi cho Gucci. Hậu quả, hãng mất quyền sở hữu độc quyền thương hiệu GG tại Anh. Tuy nhiên theo Gucci, quyết định này không ảnh hưởng đến việc sử dụng logo GG tại Anh. Tập đoàn sở hữu nhiều sản phẩm có đăng ký hợp lệ đối với nhãn hiệu này.
Ngày 6–11–2013, Gucci giành phần thắng trong vụ kiện Guess tại Tòa án Nhân dân Trung cấp Nam Kinh của Trung Quốc. Gucci cáo buộc Guess đã bắt chước các bộ sưu tập và hình ảnh của họ. Đây là hành động vi phạm bản quyền thương hiệu và cạnh tranh không công bằng.
Gucci là một trong những thương hiệu phải đối mặt với nạn hàng giả, hàng nhái nhiều nhất trên thế giới vào đầu những năm 2000.
Logo hai chữ G
Năm 1933, Aldo Gucci, một trong ba người con trai của Guccio Gucci, đã thiết kế logo cho thương hiệu. Logo gồm hai chữ G, chữ cái đầu trong tên của Guccio Gucci. Logo này được xem là logo đáng nhớ và ấn tượng nhất trong làng thời trang. Ngày nay, Gucci vẫn là biểu tượng của sự xa hoa, phong cách và thời trang.
VÌ SAO TOM FORD LÀ “VẾT NHƠ” TRONG LỊCH SỬ THỜI TRANG GUCCI?
Dù đã giúp Gucci gầy dựng lại vinh quang trong thập niên 1990-2000, nhưng Tom Ford có một mối liên can rất phức tạp với Gucci
Tom Ford chào tạm biệt khán giả trong buổi diễn cuối cùng tại Gucci. Ảnh: Patrick Hertzog/AFP/Getty Images
Nếu từng đọc qua lịch sử thời trang Gucci, bạn sẽ biết nhà mốt này từng suy sụp vào thập niên 1980.
Sự tranh chấp nội bộ gia đình Gucci đã đẩy thương hiệu đến bờ vực phá sản. Những người con trai của nhà sáng lập Guccio Gucci, Aldo và Rodolfo Gucci, thành công trong việc đẩy mạnh doanh thu của thương hiệu; nhưng họ không thành công trong việc tìm đến người kế thừa xuất sắc. Con trai của Rodolfo Guci, Maurizio Gucci, rất cố gắng để đẩy mạnh doanh thu, nhưng ông không phải là người am hiểu thị trường thời trang. Về sau, ông bị vợ ám sát. Dẫn đến tình hình bất ổn trầm trọng tại Gucci.
Luật sư lâu năm của nhà mốt, ông Domenico De Sole, phải trở thành chủ tịch. Ông hiểu rằng Gucci đã mất đi sự hấp dẫn của một thương hiệu. Để trở nên phát đạt trở lại, Gucci cần phải thoát khỏi hình tượng hiện tại.
Năm 1994, ông phát hiện ra tài năng 32 tuổi đến từ Texas, Tom Ford.
Nhà thiết kế Tom Ford và chủ tịch bấy giờ của Gucci, Domenico De Sole, bắt tay tại show diễn cuối của Tom Ford tại Gucci năm 2004. Ảnh: Stephane Feugere/WWD
Vực dậy Gucci
Chủ tịch Gucci Domenico De Sole đã cho phép Tom Ford được thoải mái sáng tạo, thậm chí có phần điên rồ.
Năm 1994, lúc Tom Ford ra mắt bộ sưu tập đầu tay dưới cương vị giám đốc sáng tạo, Gucci phải mời mọc đủ kiểu để cánh phóng viên tham dự show diễn.
Năm 1995, không cần mời, cánh nhà báo cũng đổ xô xin được vào xem show.
Chỉ trong một năm được bổ nhiệm, Tom Ford đã tạo được ma lực cho Gucci, một lần nữa. Làm sao? Bằng những hình ảnh gợi cảm quá mức cho phép. Những chiếc váy trắng ôm sát người, cắt cut-out táo bạo ngay gần vùng kín, mùa Ready-to-wear 1996. Những bộ vest ôm sát người, tôn đường cong ma mị. Nhiều trang phục khiến giới mộ điệu phải e thẹn khi ngắm nhìn.
Những chiếc váy trắng cut out táo bạo Tom Ford thiết kế cho BST Gucci Thu Đông 2016
Gucci trở nên đồng nghĩa với sexy.
Trên sàn catwalk, trong hình ảnh quảng cáo; sự gợi dục và gợi cảm tỏa hương mãnh liệt. Cùng với Carine Roitfeld và Mario Testino, Tom Ford đã làm nên những chiến dịch quảng cáo không tưởng. Khiến ông về sau này được biệt danh là “Ông hoàng sex”, kẻ bán sự gợi cảm trong thời trang.
Cho dù sự gợi cảm này bị lên án mãnh liệt, nó rất hiệu quả. Doanh thu của Gucci một lần nữa lại tăng trưởng vượt bậc. Cánh báo chí luôn tìm cách săn những thông tin mới nhất về Gucci, vì người đọc cũng rất tò mò về thương hiệu. Vị trí của Tom Ford tại Gucci tưởng như không thể lung lay.
Bức ảnh quảng cáo nổi loạn mà Tom Ford thực hiện cho Gucci năm 2004, nay được công nhật là một trong những chiến dịch kinh điển nhất của lịch sử thời trang
Sự chia tay đột ngột
Không ai có thể ngờ Tom Ford sẽ rời khỏi Gucci. Ông hơn cả một giám đốc sáng tạo. Có tin đồn rằng Tom Ford được đề nghị trở thành CEO của thương hiệu vào năm 2006. Nhưng ông đã rời Gucci năm 2004, sau cuộc cãi cọ lớn với nhà đầu tư lớn nhất của Gucci lúc bấy giờ: PPR (sau này là tập đoàn Kering).
Chúng ta hẳn sẽ nghĩ tập đoàn PPR phải rất hài lòng với Gucci lúc ấy. Nếu không, PPR hẳn đã không đánh nhau kịch liệt với tập đoàn LVMH để mua lại cổ phiếu Gucci. Năm 1999, tập đoàn LVMH ngấp nghé muốn thâu tóm Gucci. Tuy nhiên, Domenico De Sole lại không thích thái độ của tập đoàn LVMH nên đã mời PPR hùn vốn. Tranh chấp giữa hai tập đoàn lớn chỉ được giải quyết hai năm sau đó, vào 2001.
Quay lại câu chuyện chia tay giữa Tom Ford và Gucci.
Nó là một cuộc chiến chẳng mấy đẹp đẽ. Tập đoàn PPR không hài lòng với phong cách Gucci dưới thời Tom Ford. Quá gây sốc. Còn Tom Ford thì cho rằng PPR can thiệp quá nhiều vào vấn đề thiết kế, trong khi tập đoàn nên tập trung vào các dự án đầu tư và kinh doanh hơn. Truyền thông liên tục đăng bài đầy rẫy những sự bôi bác từ cả hai bên.
Về sau này, Tom Ford cảm thán: “Lúc đó tiền bạc đâu quan trọng. Quan trọng là ai được nắm quyền, thế thôi.”
Năm 2004, Tom Ford rời khỏi nhà mốt. Frida Giannini, người thay thế Tom Ford, lèo lái Gucci về với phong cách vintage. Đẹp nhưng nhạt nhẽo và không có một phong cách cốt lõi. Gucci một lần nữa chới với trong việc tìm ra một giám đốc sáng tạo có sức ảnh hưởng như Tom Ford.
Cho đến khi Alessandro Michele được bổ nhiệm, năm 2015.
Các bộ sưu tập của Frida Giannini đẹp nhưng rời rạc. Không có sự liền mạch giữa các mùa thời trang. Gucci một lần nữa trở nên “loạn” trong con mắt giới thời trang.
Sự xoa dịu từ Alessandro Michele
Năm 2011, bảo tàng Gucci mở cửa ở Florence, Ý. Khi bước vào, giới hâm mộ Gucci có thể thấy ngay rằng nhà mốt vẫn còn tức giận hành động của Tom Ford. Cụ thể là: trong khi bảo tàng nhiều tầng trưng bày rất nhiều vật phẩm từ thời xa xưa của Guccio Gucci; cho đến những trang phục thảm đỏ mà Frida Giannini thiết kế. Nhưng, tất cả những sản phẩm từ Tom Ford đều bị bỏ qua.
Khi mới mở cửa, bảo tàng Gucci Museo hoàn toàn bỏ qua sự cống hiến của Tom Ford
Mãi đến năm 2016, hơn một năm sau khi Alessandro Michele được bổ nhiệm, thì bảo tàng mới xuất hiện những thiết kế từ Tom Ford. Chúng được tự tay chọn lọc bởi giám đốc sáng tạo mới. Những chiếc váy trắng cut out, lông thú đa sắc và những bản in của chiến dịch thời trang dưới thời Tom Ford.
Alessandro Michele đã dành ra 2 căn phòng tại bảo tàng để trân trọng Tom Ford, sau năm 2016
Có thể hiểu vì sao Alessandro Michele luôn có một sự ngưỡng mộ dành tặng cho đàn anh. Chính Tom Ford là người đã tận tay tuyển dụng, chỉ bảo cho anh những ngày đầu vào làm việc tại Gucci. Tuy có một tầm nhìn khác với Tom Ford, như Alessandro Michele vẫn giữ được cái chất điên mà Tom Ford đã mang lại cho Gucci ngày ấy.
Trong tiếng lóng ngành thời trang, việc vực dậy một thương hiệu từng có tiếng tăm đã rơi vào dĩ vãng, được gọi là “doing a Gucci” (tạm dịch: tạo cú ngoặt như Gucci).
Có thể nói rằng, nếu như không có Tom Ford vực dậy Gucci thời thập niên 1990, hẳn sẽ không có Gucci của ngày nay. Ngoài ra, Tom Ford còn là minh chứng cho việc các giám đốc sáng tạo không chỉ nên giấu kín mình sau bàn làm việc; có thể trở thành một bộ mặt quảng cáo cho thương hiệu; quan trọng không kém gì những minh tinh trên ảnh quảng cáo.